حضانت به حمایت عاطفی و مادی از فرزندان گفته می‌شود که پدر یا مادر با توافق دوطرفه می‌توانند آن را به عهده گیرند. براساس قانون، حضانت فرزند حقی است که بر عهده پدر و مادر قرار می‌گیرد از این رو والدین حتی بعد از طلاق باید از فرزندان خود به خوبی مراقبت کنند و مسئولیت آن‌ها را به عهده گیرند.
قانون حضانت کودک را به پدر و مادر سپرده است و هر دوی آن ها باید در رشد کودکان نقش داشته باشند. در ابتدا باید والدین با یکدیگر بر سر نگهداری کودکان به توافق برسند ولی اگر تفاهم بین آن‌ها برقرار نشود قانون بین آن‌ها حکمرانی می‌کند.
فرزند پسر و دختر تا سن ۷ سالگی نزد مادر خود می‌مانند پس از آن دختر تا سن ۹ سالگی و پسر تا ۱۵ سالگی با پدر خود زندگی خواهند کرد. بعد از این سن فرزند دختر و پسر از سن حضانت خارج شده و خود باید تصمیم بگیرند که تمایل به زندگی با پدرشان دارند یا مادر.
در صورتی که پدر صلاحیت اخلاقی نداشته باشد برای مثال به اعتیاد دچار باشد بعد از سن ۷ سالگی نیز حضانت کودکان به مادر داده می‌شود ولی پدر در تمامی مراحل باید هزینه های کودکان را تامین کند.
شرایط حضانت دائم فرزند
ملاک دادگاه برای سپردن فرزند به یکی از والدین داشتن تمکن مالی و تعهد تامین منافع فرزند است پس والدین در طلاق توافقی می‌توانند در مورد برعهده گرفتن مسئولیت های فرزند خود به تفاهم برسند و حضانت دائمی فرزند را به یکی از والدین بسپارند. گاهی زن با بخشیدن مهریه خود حضانت دائم فرزند را بر عهده می‌گیرد و گاهی استطاعت مالی پدر موجب این حضانت می‌شود.
اگر پدر یا مادر حضانت دائمی را بر عهده گیرند اما نتوانند به هر دلیلی حقوق فرزند خود را رعایت کنند، والد دیگر می‌تواند در مورد حقوق فرزندش به دادگاه شکایت کند و با ارائه مدارک قانونی حق حضانت را باطل کند.
حضانت دائم و تأثیر سن فرزند بر آن
حضانت فرزند پسر: حضانت پسر تا ۷ سالگی بر عهده مادر است و تا ۱۵ سالگی برعهده پدر. پس از ۱۵ سالگی کودک از سن حضانت خارج شده و انتخاب می‌کند که دوست دارد با کدام یک از والدین خود زندگی کند.
حضانت فرزند دختر: حضانت دختر نیز تا ۷ سالگی با مادر است و از ۷ تا ۹ سالگی با پدر. دختر در سن ۹ سالگی از سن حضانت خارج شده و می‌تواند برای ادامه زندگی خود با پدر یا مادر تصمیم بگیرد.
چه مواردی باعث سلب حضانت فرزند می‌شود؟
موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق
تکرار ضرب و جرح
نفقه فرزند بر عهده چه کسی است؟
خواه حضانت با پدر باشد خواه با مادر نفقه کودک و تامین مخارج مسکن، پوشاک، خورد و خوراک و تحصیل بر عهده پدر است. در صورتی که پدر از پرداخت هزینه‌ها خودداری کند از ۳ماه و یک روز تا ۵ ماه حبس محکوم می‌شود. در صورتی که پدر توان مالی نداشته باشد پرداخت هزینه‌ها با جد پدری است. نفقه پس از بلوغ فرزند قطع نخواهد شد و طبق ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی در صورتی که فرزند نتواند مایحتاج زندگی خود را فراهم کند پرداخت هزینه‌های فرزند بالغ نیز بر عهده پدر است.