دعاوی عقود و قراردادها، به دعاوی اطلاق می‌شود که ناشی از روابط قراردادی اشخاص، اعم از عقود معین و غیر معین، می‌باشد.
رسیدگی به این دعاوی، در صلاحیت دادگاه حقوقی بوده و به طور کلی، شامل دعاوی مربوط به عقود بیع، اجاره، رهن، وقف، ضمان و سایر عقود می‌شود. دعوای استرداد مبیع، تخلیه و تحویل عین مستاجره، فک رهن و تعیین متولی برای وقف، از جمله مصادیق دعاوی عقود و قراردادها می‌باشند.
تنظیم قرارداد:
نوشتن متن قرارداد و نحوه تنظیم قرارداد کاری یکی از مهارت‌های مهمی است که می‌تواند سرنوشت افراد، شرکت‌ها و کسب و کارها را رقم بزند.
مواردی که بر لزوم تنظیم قرارداد صحه می‌گذارند:
حل اختلافات احتمالی
وقتی قرارداد اصولی تنظیم شود، از هرگونه اختلاف و دعوایی جلوگیری می‌شود. شفافیت در تعهدات طرفین و ضرورت پیروی از آنها، مانع از تخلف‌های احتمالی خواهد شد.
کاهش مدت زمان اختلافات
وقتی قرارداد با وضوح و شفافیت کافی تنظیم شده باشد، پرونده سریعتر به نتیجه می‌رسد؛ و نیازی به حضور کارشناس، سوگند، تحقیقات، حضور شاهد و استعلام‌های مختلف نیست.
کاهش امکان شکست در دعوا
با داشتن قرارداد جامع و کامل، شما بهتر می‌توانید از حق خود دفاع کنید. قرارداد واضح، بهترین وکیل شما در دادگاه است. حتی اگر بهترین وکلا را داشته باشید، اما قرارداد وضوح کافی را نداشته باشد، شما بازنده پرونده‌اید.
جلوگیری از هزینه‌های سنگین
بهبود اجرای تعهدات
اگر قرارداد از همان ابتدای امر، به خوبی تعهدات طرفین را مشخص کند، نظم حقوقی برقرار شده و طرفین با دقت به تعهداتشان عمل می‌کنند و درنهایت کیفیت اجرای تعهد نیز بالا می‌رود.
پیشگیری از بازی روابط در روند قضایی
عنوان اصلی در تنظیم قرارداد
عنوان، بخش مهمی در تنظیم قرارداد است. طبق این عنوان مشخص می‌شود، چه نوع قراردادی تنظیم خواهد شد. مثلاً می‌تواند قرارداد ترجمه کتاب، قرارداد استخدام و موارد دیگر باشد. عنوان تعیین شده، محدوده تعهدات و بندهای قرارداد را مشخص خواهد کرد.
طرفین در قرارداد
افراد درگیر در قرارداد، طرفین قرارداد هستند. قرارداد می‌تواند بین دو یا چند طرف ، و طرفین قرارداد می‌توانند افراد حقیقی یا حقوقی باشند که در این قسمت مشخصات کامل آنها قید می‌شود.
موضوع و ویژگی‌های آن در تنظیم قرارداد
همان مورد معامله که طرفین را متعهد به انجام آن می‌کند، موصوع معامله است. انتخاب موضوع حتماً باید بر اساس شرع و قانون باشد.
موضوع هر قراردادی می‌بایست با شفافیت و وضوح کافی ذکر شود تا در آینده اختلافی بین طرفین پیش نیاید.
ویژگی‌هایی که موضوع قرارداد باید داشته باشد:
دارای ارزش اقتصادی باشد
موجود، معلوم و معین باشد
اگر در زمان قرارداد موجود نباشد، حتماً باید کیفیت و کمیت آن شرح داده شود.
قابل عرضه کردن باشد
یکی از طرفین باید مالک بوده یا از طرف او حق انتقال داشته باشد.
مدت و مبلغ در تنظیم قرارداد
بخش مدت در تنظیم قرارداد شامل تاریخ شروع کار، تاریخ پایان کار و تاریخ امضای قرارداد توسط طرفین است. حتماً باید تاریخ پایان ذکر شود تا در صورت دیرکرد یا تأخیر بتوان از طرف مقابل طلب خسارت کرد.
بخش مبلغ در نوشتن قرارداد یکی از مهم‌ترین بخش‌های قرارداد است. برای نوشتن این قسمت اصول مربوط به درج مبلغ را یاد بگیرید. بخاطر داشته باشید گاهی لازم است داشته‌های طرفین قرارداد را ارزشگذاری کنید. ارزشگذاری تأثیر زیادی بر روی مبلغ قرارداد دارد.
گاهی مبلغ به صورت اقساطی پرداخت می‌شود، دراینصورت تاریخ هر قسط و میزان پرداختی را بنویسید.
بخش تعهدات طرفین در نوشتن قرارداد
وظایف و تعهداتی برای طرفین قرارداد وجود دارم که طبق قرارداد ملزم به انجام آنها هستند. این قسمت کاملاً دقیق باید نوشته شود. هرگونه ابهامی باعث اختلاف در آینده خواهد شد.
قسمتی نیز به عنوان ضمانت عدم اجرای تعهدات افزوده می‌شود.
اگر این بخش درست تنظیم شود، دعواهای حقوقی کاهش می‌یابد. بندهای این بخش معمولاً شامل این موارد هستند: شرایط فسخ قرارداد، مرجع حل اختلاف، اختیارات طرفین، انتقال قرارداد، محل اجرای قرارداد.
بخش تضمین اجرای تعهدات در نگارش قرارداد
ضامنی بر اجرای تعهدات توسط طرفین است. درواقع تضمین اجرای تعهدات یک ابزار برای اطمینان از محقق شدن موضوع قرارداد محسوب می‌شود.
بخش حل‌وفصل اختلافات در تنظیم قرارداد
مذاکره و سازش
توافق از طریق داوری
کارشناسی
بخش خاتمه، پیوست‌ها و ضمائم نگارش قرارداد، که نقطه پایان و جمع‌بندی نگارش قرارداد است.