یکی از مباحث مهم در زمینه ساخت و ساز، تخلفات ساختمانی‌ست که عموما در کمیسیون ماده 100 شهرداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. در حقیقت، مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده خدماتی باید قبل از ساخت و ساز از شهرداری‌ها پروانه ساختمان بگیرند و شهرداری موظف است از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه بوسیله ماموران خود در زمین محصور یا غیرمحصور جلوگیری کند.

تخلفاتی که در کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مورد بررسی قرار می گیرند، عبارتند از:

احداث بنا بدون اخذ پروانه

عدم احداث پارکینگ و یا غیرقابل استفاده بودن آن

عدم استحکام بنا

تجاوز به معابر شهری و عمومی

تغییر کاربری

رعایت نکردن اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی

روند اجرایی کمیسیون ماده 100 شهرداری چگونه است؟

پس از اعلام موارد تخلف و ابلاغ آن به متخلف، رسیدگی در کمیسیون ماده 100 شهرداری بدون حضور ذینفع صورت می‌گیرد. در صورتی که نیاز به توضیحات ذی نفع باشد حضور وی بلامانع است.

مرجع تجدیدنظرخواهی از رای کمیسیون ماه ۱۰۰ شهرداری در صورت وجود معترض، کمیسیون تجدیدنظر ماده 100 قانون شهرداری می‌باشد. مرجع رسیدگی به اعتراض مالک یا شهرداری نسبت به رأی بدوی کمیسیون ماده صد، تشکیلات دیگری به نام کمیسیون تجدید نظر است.

برای تصمیمی که کمیسیون تجدید نظر اخذ کند؛ اما و اگری وارد نبوده و این رأی قطعی‌ست، مگر در موارد استثنائی که پای دیوان عدالت اداری در میان باشد.. نظریه کمیسیون تجدیدنظر با حضور ۳ عضو ، مورد رسمیت واقع می‌شود و نظر اکثریت رأی کمیسیون خواهد بود.