یکی از اصلی‌ترین ابهاماتی که برای ایرانیان ساکن خارج از کشور ایجاد می‌شود، نحوه‌ی انجام امور مربوط به انحصار وراثت در خارج از ایران است.
مراجعه به کنسولگری ایران برای انجام امور انحصار وراثت
در حقیقت فرد وارث، بلافاصله بعد از مرگ مورث می‌بایست برای انجام امور انحصار وراثت، به کنسولگری ایران در کشوری که در آن ساکن است، جهت ثبت فوت مورث مراجعه کند.
مدارکی که شخص باید به همراه داشته باشد عبارتند از : شناسنامه ، کارت ملی و همچنین گواهی فوت مورث.
با انجام این کار فوت شخص مورد نظر در اداره ثبت احوال ایران نیز ثبت شده و امکان دریافت گواهی فوت از ایران فراهم خواهد شد.
مراجعه به شورای حل اختلاف
قدم بعدی برای انحصار وراثت در خارج از ایران ارسال مدارک مورد نظر( گواهی فوت و شناسنامه متوفی) برای وکیل در ایران می‌باشد.
برای پیشبرد هرچه بهتر مراحل، حتما از تخصص یک وکیل کاربلد و مجرب استفاده نمایید. فرد وکیل می‌بایست با در دست داشتن مدارک لازم، به شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت مورث، مراجعه نماید. با انجام این کار وکیل می‌تواند گواهی مبنی بر نام تمام وراث و نسبت آن‌ها با متوفی را دریافت کند.
مراجعه به دفتر اسناد رسمی جهت انحصار وراثت
در این مرحله می‌بایست سه نفر از اشخاصی که وراث را می‌شناسند به دفتر اسناد رسمی کشور مراجعه نمایند. هدف از این کار، دریافت مدارکی با عنوان: برگه استشهادی محضری حصر وراثت می‌باشد. این افراد می‌بایست شهادت دهند که چه کسانی وارث متوفی هستند و نسبتشان با او چه می‌باشد.
در دفتر اسناد رسمی شهادت این افراد ثبت و امضاهای آن‌ها تصدیق خواهد شد.
ارائه لیست اموال به اداره دارایی و مالیات برای تقسیم ارث(برای متوفیان که قبل از سال ۹۵ فوت شده اند)
بعد از طی مراحل ذکر شده در بالا، نوبت آن است که لیست اموال مورث را به اداره دارایی و مالیات واقع در آخرین محل سکونت متوفی، ارائه دهید. نکته قابل توجه اینکه برای آگاهی از میزان مالیات بر ارث، باید میزان سهم الارث هر ورثه مشخص شود. در حقیقت مالیات بر سهم الارث، از میزان ارث هر یک از وارث کم خواهد شد. همچنین، تا میزان مالیات بر سهم الارث پرداخت نشود، امکان انتقال اموال به وراث فراهم نخواهد بود.
ناگفته نماند که برخی از اموال مورث مانند بیمه مستمری شامل این قانون نخواهد شد. به این صورت که بیمه مستمری بازنشستگی، به صورت تمام و کمال به وارث تعلق خواهد گرفت.
همچنین باید گفت هرچه اموال به جا مانده از مورث ارزش بیشتری داشته باشد، به آن مالیات بیشتری نیز تعلق می‌گیرد. بنابراين، مالیات مربوط به انحصار وراثت، بر اساس میزان ارزش اموال تعیین خواهد شد.
ارائه مدارک به شورای حل اختلاف
برای انجام امور مربوط به انحصار وراثت، می‌بایست برای بار دوم به شورای حل اختلاف واقع در شهر محل سکونت متوفی در ایران مراجعه نمود. در این مرحله از کار وکیل می‌بایست با ارائه مدارکی، برای دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام نماید.
این مدارک عبارتند از: گواهی فوت، شناسنامه و کارت ملی متوفی و همچنین تمام وراث، عقدنامه متوفی، استشهادیه انحصار وراثت و وصیت نامه مورث از اقدامات مهمی که انجام آن از اهمیت ویژه‌ای دارد، چاپ آگهی فوت فرد متوفی در یک روزنامه کثیرالانتشار است. به این منظور که اگر متوفی وارث دیگری داشته باشد با این کار عیان شود. این قانون شامل حال افرادی خواهد شد که اموال آن‌ها بیش از۳۰ میلیون تومان باشد و درخواست گواهی حصور وراثت نامحدود داشته باشند، در غیر این صورت نیازی به انتشار آگهی در روزنامه نخواهد بود. هزینه چاپ این آگهی در روزنامه بر عهده وراث می‌باشد.
اخذ گواهی حصر وراثت برای تقسیم ارث
بعد از انجام این کار، می‌توان گواهی انحصار وراثت را دریافت نمود. گواهی حصر وراثت برای تعیین تعداد وراث صادر خواهد شد. در این گواهی میزان سهم هر یک از وراث به صورت قانونی مشخص می‌شود. وجود این گواهی برای انتقال اموال به وراث ضروری می‌باشد.
در صورتی که در خارج از ایران ساکن هستید، می‌توانید برای دریافت مشاوره‌های حقوقی به صورت تلفنی با گروه وکلای مؤسسه حقوقی شرافتی جهت اطلاعات بیشتر در ارتباط باشید